W przypadku gdy matka dziecka zawarła związek małżeński z mężczyzną, który nie jest ojcem dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub konsulem oświadczenie o tym, że dziecko będzie nosiło takie nazwisko jakie nosiłoby gdyby urodziło się ze związku małżeńskiego. W przypadku gdy dziecko, którego nazwiska zmiana ma dotyczyć ukończyło 13 lat niezbędnym będzie również jego zgoda. Nie zawsze jednak zasada ta będzie miała zastosowanie.
Zgodnie bowiem z treścią art. 90 § 2 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego zmiana nazwiska nie jest możliwa jeżeli dziecko takie nosi nazwisko ojca albo nazwisko utworzone przez połączenie nazwiska matki i ojca dziecka. Podobna zasady obowiązują również sytuacji gdy ojciec dziecka zawarł związek małżeński z kobietą, która nie jest matką dziecka.

Wskazać również należy, że w przypadku zmiany nazwiska przez jednego z rodziców rozciąga się na małoletnie dziecko pochodzące do tych samych rodziców, pod warunkiem jednak, że drugi z rodziców wyraził na to zgodę. Zgoda drugiego rodzica nie jest wymagana w przypadku gdy rodzic ten nie ma pełnej zdolności do czynności prawnej, jest pozbawiony władzy rodzicielskiej lub nie żyje. Jeżeli zmiana nazwiska ma dotyczyć dziecka, które ukończyło lat 13, wówczas do takiej zmiany niezbędna będzie również zgoda dziecka. Co ważne, w przypadku braku zgody drugiego rodzica na zmianę nazwiska dziecka, każdy z rodziców może zwrócić się do sądu o wyrażenie zgody na taką zmianę. Sąd orzekający w takiej sprawie nie zmienia nazwiska dziecka ale może wydać orzeczenie, zastępujące de facto zgodę drugiego małżonka na dokonanie takiej zmiany. Jeżeli zaś, drugi małżonek nie sprzeciwia się zmianie i wyraża zgodę na zmianę nazwiska, to zmiana taka powinna być wyrażona:

osobiście przed urzędnikiem stanu cywilnego lub

przed konsulem (dotyczy tylko osób zamieszkałych poza granicami kraju) lub

w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym